Door: Hajé van Egmond, adviseur Omgevingsrecht en docent bouwregelgeving

Deze vraag kreeg ik deze week gemaild van een medewerker van een vastgoedbeheerder die ik vorig jaar op cursus had. De vraag werd gesteld naar aanleiding van een nieuwsbericht dat hij gelezen had over de Omgevingswet: na inwerkingtreding van die wet zouden veel vergunningen gaan verdwijnen en ook een groot deel van de huidige regels – waaronder het Bouwbesluit – zouden vervallen. Ik kon ‘m snel geruststellen: het is hoogstens de naam die verdwijnt, de regels blijven gewoon bestaan. Wel was de vraag voor mij reden om in deze blog een en ander kort uit te leggen.

De Omgevingswet
Het doel van de Omgevingswet – die in 2019 in werking moet treden – is om de grote hoeveelheid aan regels die we hebben in Nederland terug te brengen tot één integrale wet voor de fysieke leefomgeving. Wilt u als burger of ondernemer dan iets bouwen of ondernemen, dan heeft u te maken met één procedure en één set regels. Gemeenten moeten al hun regels – bestemmingsplan, welstand, archeologie, monumenten, etc. – vastleggen in een integraal omgevingsplan, zodat voor alle locaties in een gemeente duidelijk is wat daar wel en niet kan en wat de regels zijn. En voldoen uw plannen aan die regels dan is er ook geen vergunning meer nodig. Wilt u afwijken van de regels dan heeft de gemeente dankzij de Omgevingswet de ruimte voor integrale afweging. Zijn uw plannen strijdig met een bepaald deel van de regels (bijvoorbeeld de geluidseisen) maar komen ze ander onderdeel van de ruimtelijke regels ten goede (qua bestemmingsplan wordt het er een stuk beter op), dan kan een gemeente dit soort initiatieven sneller mogelijk maken. Afijn, u snapt dat dit het verkoopverhaal is, maar de Omgevingswet zal wel degelijk een stevige verbetering kunnen gaan betekenen voor de ondernemende burger!

Van Bouwbesluit naar Besluit Bouwwerken Leefomgeving
Onder de Omgevingswet komen 4 algemene maatregelen van bestuur (AmvB) te vallen, waarin de regels van tientallen wetten etc. worden samengevoegd. Het Omgevingsbesluit is gericht op de burger en ondernemer en beschrijft de procedures voor vergunning en andere toestemmingen en het Besluit Kwaliteit Leefomgeving bevat de eisen die aan overheden worden gesteld als het gaat om het opstellen van hun Omgevingsplannen. De inhoudelijke eisen worden vastgelegd in het Besluit Activiteiten Leefomgeving (BAL) en het Besluit Bouwwerken Leefomgeving (BBL). Het BAL heeft als basis het huidige Activiteitenbesluit en gaat over het gebruik van de leefomgeving. Het BBL heeft als basis het Bouwbesluit en bevat alle regels voor gebouwen.

Het Bouwbesluit vervalt dus niet, maar wordt met een aantal aanvullende regels samengevoegd tot het BBL. De belangrijkste wijzigingen zijn niet inhoudelijk maar redactioneel en procedureel:
– In het BBL komen aparte hoofdstukken voor bestaande bouw, nieuwbouw en verbouw;
– De hygiëne-eisen, de staat van open erven en terreinen, overbevolking en een aantal vergelijkbare eisen worden geschrapt. Gemeenten mogen daar (weer) zelf regels voor gaan maken;
– De eisen met betrekking tot energiezuinigheid en milieu worden wel opgenomen in het BBL, maar gemeenten krijgen de ruimte om zelf scherpere eisen te stellen;
– De bruikbaarheidseisen die nu in het Bouwbesluit staan (hoofdstuk 4) en een aantal andere eisen worden geschrapt. Gemeenten mogen op deze punten geen nieuwe eisen stellen.

Het moge duidelijk zijn dat er – met name over de laatste twee punten – nog de nodige discussie is. En mocht u een mening hebben over de voorstellen dan kunt u alle voorstellen lezen via http://www.omgevingswetportaal.nl/wet-en-regelgeving/consultatie-amvbs-omgevingswet en uw mening hierover kenbaar maken.

Kortom: we hebben dus nog wel een aantal jaar te maken met het Bouwbesluit. En gezien de vraag die aanleiding voor deze blog was, lijkt het voor de overheid verstandig om de naam Bouwbesluit voorlopig nog even te behouden!

Hajé van Egmond verzorgt voor WVS Training een 1-daagse basiscursus Bouwbesluit 2012